پیری پوست :
طی فرآیند افزایش سن، پوست دچار پیری می شود در این موقع مواد اصلی پوست یعنی کلاژن والاستین و گلیکوز آمینوگلیکان ها دچار تغییرات می شوند. طی این تغییرات مواردی نظیر شلی پوست، افتادگی پوست، کاهش حجم چربی های زیر پوستی یا ایجاد چروکهای ریز و درشت در صورت وگردن، افتادگی پلک ها یا ایجاد گودی زیر چشم در چهره ایجاد می شود.
پیری زودرس پوست :
این روزها بخاطر قرار گرفتن در معرض عوامل محیطی و شیمیایی مختلف پیری زودرس شایع شده است. پیری زودرس به دو عامل عمده بستگی دارد، عوامل درونی و عوامل بیرونی. عوامل درونی یا آسیب های داخلی تحت تاثیر ژنتیک و وراثت هستند و شامل برخی بیماری ها که باعث پیری زودرس پوست می شود می باشد و به جز اندکی خیلی قابل پیشگیری و کنترل نمی باشند. با افزایش سن میزان جایگزینی سلول های مرده با سلول های جدید و همچنین ترمیم سلول ها کاهش می یابد و کلاژن و الاستین در پوست کمتر تولید می شود. عوامل بیرونی یا آسیب های خارجی تا حدی قابل پیشگیری هستند و دلایل مختلفی از جمله آسیب دیدگی ناشی از آفتاب، خشکی آب و هوا، نیروهای گرانشی، فشرده شدن ماهیچه ها، سیگار کشیدن، حالت خوابیدن، کمبودهای تغذیه ای، پرتوهای ماوراء بنفش و..... دارد.
علائم و نشانه های پیری پوست :
- شل شدن پوست
- نازک شدن پوست
- ناهموار شدن پوست
- خشکی و خارش پوست
- تنگی غدد عرق و غدد چربی
- بوجود آمدن چروک های ریز
- از دست رفتن چربی زیر پوست
- ایجاد لکه های قهوه ای رنگ بر روی پوست
- ایجاد کک و مک و سیاه رگ های تار عنکبوتی روی صورت
- ضخیم شدن پوست و سرطان پوست بخاطر قرار گرفتن در معرض آفتاب
عوامل پیری پوست :
ما همیشه سعی می‌کنیم با کمک کرم‌ها و لوسیون‌های ضد چروک تا جایی که می‌توانیم پیری پوست را به تعویق بیندازیم غافل از اینکه شاید طرز زندگی کردن و عادت‌هایمان دلیل پیر شدن ظاهرمان باشد. در این بخش به بررسی این عوامل میپردازیم
سیگار کشیدن :
برای حفظ سلامت ریه ها و پوست خود باید سیگار کشیدن را کنار بگذارید. حدود چهار هزار ماده شیمیایی در سیگار وجود دارند که به فیبرهای الاستین و کلاژن موجود در پوست آسیب می زنند و به شکل گیری چین و چروک و از دست رفتن شادابی پوست منجر می شود. کلاژن پوست وظیفه حفظ قابلیت ارتجاعی پوست را بر عهده دارد و بدون داشتن این خاصیت ارتجاعی، پوست قادر نخواهد بود به حالت اولیه خود باز گردد. شکل گیری چین و چروک ها در اطراف دهان مشهود تر است زیرا پک زدن مداوم به سیگار زمینه ساز آنها می شود. همچنین، نیکوتین موجب باریک شدن رگ های خونی در نزدیکی لایه های بیرونی پوست می شود و از رسیدن مواد مغذی ضروری مانند اکسیژن و ویتامین A جلوگیری می کند. سیگار بعد از گذشت مدتی و در حدود سن 30 تا 40 سال شما را حدود 20 سال پیرتر نشان می دهد.
آفتاب و سولاریوم :
آفتاب بهترین منبع ویتامین D و برای سلامت بدن ضروری است اما استفاده بیش از حد از آن شما را در خطر پیری زودرس و سرطان قرار می‌دهد. کلاژن و الاستین 2 پروتئینی هستند که پوست را نرم، لطیف، انعطاف پذیر و بدون چروک نگه می‌دارند. نور خورشید به کلاژن و الاستین صدمه می‌زند و باعث تولید رادیکال‌های آزاد در پوست و از بین رفتن سلول‌های پوستی از جمله سلول‌های کلاژن ساز میشود لازم نیست کلاً آفتاب را از زندگی خود حذف کنید. فقط یادتان باشد هربار قبل از خروج از خانه از یک ضدآفتاب مناسب با SPF 15 به بالا استفاده کنید. ضدآفتابی بخرید که حاوی اکسید زینک، تیتانیوم دی اکسید و آووبنزون باشد. فراموش نکنید نور خورشید بین ساعات 10 تا 14 بیشترین آثار مخرب را دارد .
نیروی جاذبه زمین :
علت اصلی چروکهای دو طرف لب بالا که بین دو طرف بینی و حاشیه لبها قرار گرفته اند، اثر کششی نیروی جاذبه زمین بر روی گونه ها است، ضمن اینکه افتادگی ابروها و پلکهای بالایی و پایینی، غبغب و سایر نواحی بدن نیز بواسطه نیروی جاذبه می باشند که البته پس از تغییرات بافتهای زیر پوست بواسطه افزایش سن خود را نشان میدهند.
استفاده بی‌رویه از فرآورده‌های آرایشی :
مصرف بیش از اندازه مواد شیمیایی آرایشی حتی با ادعای خارجی بودن یا گیاهی بودن، نتیجه ای جز خرابی و فرسودگی پوست را ندارد. مثلا مصرف مداوم مداد چشم، خط لب و امثال آنها با گذشت زمان در همان ناحیه، پوست را دچار چین و چروک می‌کند و پوست چنان گرفتار حفره و شیار می شود که هر روز بیشتر از روز قبل، باید از مواد پر کننده‌ی آرایشی و کرم پودرهای گوناگون کمک بگیرد تا فرورفتگی و شیارهای پوست را پُر کند. غافل از اینکه با این رویه می‌توان آینده‌ی نسبتاً نامطلوبی را برای پوست پیش‌بینی کرد. بنابراین می‌توان حداقل هفته‌ای 3 تا 4 مرتبه پوست این نواحی را با عصاره‌های روغنی هویج و گل همیشه بهار و امثال آنها یا فرآورده‌های تهیه شده از آنها تقویت کرد.
استرس :
حذف کامل استرس از زندگی تقریبا غیرممکن است اما برای نجات زیبایی خود مجبورید عضلات پیشانیتان را شل کنید! چراکه در زمان استرس معمولا اخم می‌کنید و پیشانیتان را چین می‌اندازید. استرس می تواند باعث چروک خوردن پوست و به وجود آمدن حلقه های سیاه اطراف چشم شود. استرس و انقباض دایمی عضلات حالت دهنده صورت باعث کشیده شدن بیش از حد پوست شما می شود و این کشیدگی دائمی پوست باعث چین و چروک خوردن پوست می گردد. از طرفی خود این چین و چروک‌ها باعث افزایش استرس می‌شوند و پیری زودرس را به ارمغان می آورد.
کم‌آبی :
نوشیدن آب کافی باعث میشود سلول‌های پوست مرطوب و سرحال باقی بمانند. هرچه سن بالاتر می‌رود پوست نیز نازکتر و خشکتر میشود بنابراین اهمیت نوشیدن آب با بالارفتن سن افزایش می‌یابد.
کم خوابی :
دیر خوابیدن و کمبود خواب باعث می شود ظاهر انسان پیرتربه نظر برسد. کمبود خواب باعث ایجاد پف چشم و افتادگی و خستگی پلک های چشم می شود. با کم خوابی، فرصت بازسازی و ترمیم از پوست گرفته می شود و پوست دچار مشکل هایی خواهد شد که مهم ترین اثرش در قسمت پوست زیر چشم نمایان خواهد شد. زیرا این ناحیه، ضعیف ترین و حساس ترین پوست را دارد و از پوست بقیه ی نواحی بدن بسیار نازک تر است.
خنده، اخم و تعجب :
هر زمان که عضلات صورتتان را حرکت می‌دهید پوستتان کمی چروک می‌خورد. این چروک‌ها در دوران جوانی سریع ناپدید می‌شوند اما هرچه سن بالاتر می‌رود و تولید سلول‌های جدید کندتر میشود چروک‌ها نیز دیرتر رفع شده و گاهی دائمی می‌شوند و می توانند باعث ایجاد خط خنده، خط اخم و خطوط پیشانی شود.
در نور آفتاب حتما از عینک آفتابی استفاده کنید تا مجبور نشوید چشم‌هایتان را ریز کنید. همچنین اگر چشم‌هایتان ضعیف است حتما به یک متخصص مراجعه کنید تا عینک مناسب بگیرید. از اخم کردن خودداری کنید. تزریق بوتاکس نیز می‌تواند در این زمینه کمک کننده باشد.
رادیکال های آزاد :
رادیکال های آزاد به یک اتم یا گروهی از اتم ها گفته می شود که دارای الکترونی جفت نشده هستند. این الکترون هنگامی که الکترون دیگری را می یابد آن را ربوده و رادیکال آزاد دیگری ایجاد می کند و چرخه ای شکل می گیرد که می تواند به بافت ها آسیب وارد کند و التهاب و پیری زودرس را در پی دارد. برای مبارزه با رادیکال های آزاد یک رژیم غذایی سرشار از آنتی اکسیدان ها و محافظت از پوست در برابر آلودگی و پرتوهای فرابنفش خورشید را فراموش نکنید.
تغذیه نامناسب :
پروتئین‌ها و ویتامین‌های A ، C، E نه تنها با عوامل ایجاد پیری در بدن مقابله می‌کنند، بلکه وظایف اساسی دیگری نیز در تأمین زیبایی و سلامت پوست بدن شما ایفا می‌کنند. ویتامین A در ترمیم بافتهای بدن، نقش بسیار پراهمیتی دارد. ویتامین A نوسازی پوست را افزایش می دهد. ویتامین C نیز در مکانیسم تولید کلاژن و حفظ عملکرد صحیح و دقیق دستگاه ایمنی بدن ضروری است. مصرف خوراکی ویتامین C به کشسانی پوست کمک می کند، از بروز پارگی و زخم جلوگیری می کند. ویتامین E هم در رشد و نمو بدن بسیار نقش دارد.
از مصرف خوراکی های شیرین پرهیز کنید. این خوراکی ها حاوی ترکیب های محرک بوده و روند پیری سلول ها را تسریع می کند. دلیل آن نیز شکر و چربی غیر طبیعی موجود در آنهاست. این ترکیب ها عامل ریزش پوست هستند. همچنین از مصرف هات داگ ها، انواع سوسیس و کالباس، گوشت های نمک سود و هر غذای فرآوری شده خودداری کنید زیرا این مواد به دلیل نمک و نگه دارنده های زیادی که دارند، عاملی برای تسریع روند پیری سلول ها به ویژه سلول های پوست هستند. شاخص ترین ترکیب مضر این خوراکی ها ” نیترات” است. این ماده زمینه ساز ابتلا به سرطان است.
حالت خوابیدن :
بیشتر افراد عادت دارند روی پهلو یا شکم خود بخوابند. در این حالت صورت روی بالش قرار می‌گیرد و چروکهای پوستی در طولانی مدت افزایش پیدا می‌کند و باعث پیری زودرس میشود.
لایه برداری بیش از اندازه :
لایه برداری بیش از اندازه پوست می تواند به ایجاد پارگی های میکروسکوپی در فیبرهای الاستین و کلاژن منجر شود و در نهایت شکل گیری خطوط و چین و چروک روی پوست را به همراه داشته باشد. ترجیحاً لایه برداری پوست را هفته ای یک بار یا دو هفته یک بار انجام دهید.
مالیدن چشم :
اگر می خواهید ظاهر جوانی داشته باشید، چشم های خود را نمالید زیرا این امر به تدریج باعث شکسته شدن کلاژن و در نهایت چین و چروک و شکسته شدن مویرگ ها می شود.برای تسکین درد و التهاب چشم به جای مالیدن چشم می توانید دو کیسه چای سبز را پس از دم کردن چای و خنک شدن آن، به مدت ۱۰ دقیقه روی چشم بگذارید. استفاده از کرم های حاوی ویتامین K و D و رعایت یک برنامه غذایی معتدل موثر است.
تغییر پی در پی وزن :
با حفظ یک وزن مناسب جوان بمانید. کاهش و افزایش متوالی وزن، باعث ایجاد چین و چروک شده و خطر بیماری قلبی و دیابت را افزایش می دهد.
راههای پیشگیری از پیری پوست :
- ضدآفتاب ها را هر 2-3 ساعت تکرار کنید.
- روی لب ها نیز از ضد آفتاب مخصوص لبها استفاده کنید.
- قبل از غذا خوردن حتما ضدآفتاب را از پوست لب خود بشویید.
- در هر بار مصرف یک بند انگشت ضد آفتاب را روی پوست خود پخش کنید.
- برخی ضد آفتاب ها قابل استفاده برای زیر چشم نیستند، در این مورد از راهنمایی پزشک متخصص پوست بهره بگیرید.
- در دوران حاملگی و کودکان کم سن بهتر است از ضدآفتاب های معمولی استفاده نشود در این موارد نیز برای انتخاب ضد آفتاب مناسب حتما از راهنمایی متخصص پوست کمک بگیرید.
- در روزهای نیمه آفتابی نیز از ضدآفتاب استفاده کنید ومخصوصا در روزهای برفی که تابش نور خورشید توسط برف رفلکس می شود اثر آفتاب بیشتر از معمول است.
- اگر پوست چرب جوش دار دارید حتما از ضد آفتاب فاقد چربی استفاده کنید.
- از مصرف بیش از حد مواد شیمیایی و درمان های پوستی اجتناب کنید.
- افزایش مصرف روزانه سبزی و میوه وعدم مصرف غذاهای پرچرب
- جلوگیری از اخم کردن و سعی در آزاد نگهداشتن ماهیچه های پیشانی
- جلوگیری از قرار گرفتن در معرض نور خورشید
- مصرف ۶ تا ۸ لیوان آب در طول روز
- دوری از استرس و ناراحتی فکری
- ماساژ روزانه عضلات صورت
- نگهداری وزن مناسب بدن
- مرطوب نگه داشتن پوست
- هرگز با آرایش نخوابید
